Położony pomiędzy aleją Jana Pawła II a aleją Pokoju, Park Lotników Polskich w Krakowie to jeden z największych i najcenniejszych terenów zielonych miasta. Obejmuje powierzchnię ponad 43 hektarów, a jego historia i współczesny charakter czynią z niego wyjątkową przestrzeń łączącą przyrodę, rekreację i kulturę. Wśród mieszkańców funkcjonuje także nazwa „park AWF-u”, od pobliskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Współcześnie park stanowi nie tylko popularne miejsce spacerów i wypoczynku, ale również przestrzeń nowoczesnych aktywności sportowych, takich jak jazda na deskorolce czy pumptrack park Lotników Polskich Kraków – jeden z najlepiej ocenianych torów tego typu w regionie.
Teren, na którym dziś rozciąga się park Lotników Polskich Kraków, jeszcze w XIX wieku stanowił część obszaru wojskowego związanego z austro-węgierskim systemem Twierdzy Kraków. Znajdował się tu fort Pszorna, który strzegł wschodniego dostępu do miasta. Po II wojnie światowej, w związku z rozbudową Nowej Huty, władze komunistyczne postanowiły stworzyć na tym obszarze duży kompleks zieleni – „Park Kultury i Wypoczynku”. Miał on być miejscem integracji społecznej, odpoczynku i kontaktu z naturą dla robotników z nowo powstałej dzielnicy. W 1989 roku, wraz z przemianami ustrojowymi, park otrzymał nową nazwę – Park Lotników Polskich – upamiętniającą polskich pilotów i ich wkład w rozwój lotnictwa. Było to też nawiązanie do sąsiadującego z parkiem Muzeum Lotnictwa Polskiego, którego zbiory obejmują ponad 200 statków powietrznych i należą do największych w Europie. Dziś park stanowi ważny element urbanistyczny wschodniej części Krakowa – to zielony bufor między centrum miasta a strefą komunikacyjną i handlową przy alei Pokoju.
Park Lotników Polskich w Krakowie zachwyca różnorodnością przyrodniczą. Jego rzeźba terenu jest zróżnicowana – od rozległych łąk po skarpy i niewielkie wyniesienia, które powstały w wyniku naturalnych procesów geologicznych. Centralną część zajmuje szeroka dolina spacerowa, przecięta licznymi alejkami i ścieżkami biegowymi. Drzewostan parku obejmuje ponad trzydzieści gatunków drzew, w tym monumentalne dęby szypułkowe i bezszypułkowe, klony pospolite i srebrzyste, lipy drobnolistne, brzozy brodawkowate, robinie akacjowe oraz topole czarne. Wśród drzew owocowych można spotkać wiśnie piłkowane, śliwy czerwonolistne i orzechy włoskie. Wiosną park rozkwita setkami stokrotek, mniszków i jaskrów, a latem – pachnącymi zaroślami jaśminowców. Teren jest również siedliskiem licznych gatunków ptaków, m.in. sójek, srok, dzięciołów, szpaków i kosów. W parku można też spotkać wiewiórki, jeże i nietoperze. Z kolei w okolicach stawu żyją żaby i owady wodne – ekosystem ten jest obecnie chroniony i regularnie monitorowany przez Zarząd Zieleni Miejskiej.
Park Lotników Polskich Kraków to przykład udanego połączenia funkcji przyrodniczej i rekreacyjnej. W ostatnich latach przeszedł on szereg modernizacji, które sprawiły, że stał się jednym z najnowocześniejszych parków miejskich w Polsce. Na terenie parku powstały ścieżki piesze i rowerowe, strefy wypoczynkowe z leżakami i ławkami, a także place zabaw dla dzieci. Szczególną popularnością cieszy się tzw. Smoczy Skwer – kolorowy, rozbudowany plac zabaw z motywem smoka, będący jednym z ulubionych miejsc rodzinnych spacerów. Jednak największym magnesem dla osób aktywnych jest pumptrack park Lotników Polskich Kraków – tor rowerowy o zróżnicowanym poziomie trudności, przeznaczony zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Umożliwia jazdę na rowerach, hulajnogach i rolkach, a jego nowoczesna nawierzchnia oraz system oświetlenia pozwalają na korzystanie nawet po zmroku. W południowej części parku znajduje się też skatepark, boisko wielofunkcyjne, a także siłownia plenerowa i strefa street workout. Dla biegaczy wytyczono trasy o różnej długości, które łączą się z miejskimi ścieżkami rekreacyjnymi. Nieopodal nowego stawu zbudowano tarasy widokowe i drewniane pomosty, z których można obserwować ptactwo i roślinność wodną. Przy zbiorniku znajduje się także kawiarnia, w której w ciepłe dni można odpocząć przy filiżance kawy z widokiem na taflę wody.
Park Lotników Polskich to również przestrzeń kultury. W jego sąsiedztwie znajduje się Tauron Arena Kraków – największa hala widowiskowo-sportowa w Polsce. Dzięki temu park często staje się naturalnym zapleczem dla imprez i koncertów, które odbywają się w arenie. W ramach miejskiego programu „Kraków w zieleni” w parku organizowane są również wydarzenia edukacyjne i ekologiczne, takie jak warsztaty ogrodnicze, spacery ornitologiczne i akcje sadzenia drzew. Park jest też częścią miejskiego szlaku zielonych przestrzeni – jednego z elementów strategii zrównoważonego rozwoju Krakowa.
Park Lotników Polskich w Krakowie pełni dziś funkcję nie tylko rekreacyjną, ale też społeczną i ekologiczną. To miejsce spotkań, rekreacji i odpoczynku, które przyciąga ludzi w różnym wieku. Jego położenie – pomiędzy gęsto zabudowanymi osiedlami a głównymi arteriami komunikacyjnymi – sprawia, że stanowi on naturalny „zielony bufor”, poprawiający jakość powietrza i mikroklimat tej części miasta. Władze miejskie i Zarząd Zieleni Miejskiej regularnie prowadzą działania pielęgnacyjne: nasadzenia drzew i krzewów, utrzymanie trawników, czyszczenie stawu oraz konserwację infrastruktury. Istnieje też plan dalszej rewitalizacji północnej części parku, tak by całość tworzyła spójną kompozycję przyrodniczo-rekreacyjną.
